Zalety i wady Taryfikatora

Mając na uwadze zdecentralizowany sposób zarządzania funduszami europejskimi, a w szczególności ilość instytucji zarządzających, konieczne było stworzenie dokumentu, który ujednolici zasady wymierzania korekt finansowych za naruszenia przy udzielaniu zamówień publicznych.

Taryfikator zapewnia więc (w miarę) jednolite i spójne podejście przez  wszystkie instytucje zarządzające. Do zalet można też zaliczyć skonkretyzowanie naruszeń, za które nałożona zostanie korekta. Jest to pomocne zarówno dla kontrolujących (wskazówka na jakie elementy postępowania należy w trakcie kontroli zwracać szczególna uwagę), jak i beneficjentów (wskazówka jakich błędów należy unikać, aby nie narazić się na korektę).

Najbardziej newralgicznym i budzącym największe kontrowersje elementem Taryfikatora są wskaźniki procentowe korekty, a w zasadzie ich wysokość oraz niektóre rodzaje naruszeń, za które zgodnie z Taryfikatorem należy wymierzyć korektę. Główne zarzuty jaki podnoszą beneficjenci to:

• niewspółmiernie wysoka korekta w stosunku do stwierdzonego naruszenia,

• stwierdzone naruszenie nie miało wpływu na wynik postępowania,

• stwierdzone naruszenia ma wyłącznie charakter formalny, tj. nie spełnia definicji nieprawidłowości określonej w art. 2 pkt 7 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. i nie powinna być wymierzona korekta finansowa.

Do najbardziej kontrowersyjnych nieprawidłowości wskazanych w Taryfikatorze można z pewnością zaliczyć:

• żądanie od wykonawców oświadczeń lub dokumentów, które nie są niezbędne do przeprowadzenia postępowania. Jakiekolwiek wykroczenie przez zamawiającego poza katalog dokumentów określonych w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (np. żądanie oświadczenia o solidarnej odpowiedzialności, czy też żądanie dokumentu w przypadku braku sformułowania odpowiedniego warunku udziału w postępowaniu) powoduje konieczność nałożenia korekty finansowej (w najnowszej wersji taryfikatora korekta wynosi 5%).

• opisanie przedmiotu zamówienia przez wskazanie znaków towarowych. Naruszenie to jest szczególnie dotkliwe w przypadku zamówień na roboty budowlane, gdzie w przypadku gdy za użycie nazwy własnej w odniesieniu do niewielkiej kwotowo pozycji grozi korekta 10% na całym zamówieniu. Sam fakt wystąpienia naruszenia, w tym przypadku nie podlega dyskusji, jednakże wymiar korekty może być już szokujący, szczególnie gdy w zamówieniu wartym kilka milionów zł, użycie nazw własnych odnosi się do elementów wartych kilka bądź kilkanaście tysięcy zł.

Za sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem można uznać wymierzanie korekty w sytuacji, gdy wystąpiło naruszenie opisane w Taryfikatorze np. brak publikacji w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenia o zmianie ogłoszenia , jednakże ze względu na dużą liczbę ofert (tzn. powyżej średniej dla danego rodzaju zamówienia – informacja w tym zakresie jest dostępna w Informatorze Urzędu Zamówień Publicznych), oraz brak wykorzystania przez wykonawców przysługujących środków ochrony prawnej  bardzo trudno jest wykazać szkodę jaką stwierdzone naruszenie wywołało dla budżetu UE. Teoretycznie mogło dojść do ograniczenia konkurencji jednak faktyczne, duże zainteresowanie wykonawców realizacją zamówienia nie potwierdza tej hipotezy. Oczywiście duża konkurencja wykonawców w danym zamówieniu może być okolicznością umożliwiającą obniżenie wskaźnika korekty, jednak obniżenie to może wynieść maksymalnie 50%, a patrząc racjonalnie korekta nie powinna w ogóle być wymierzona.

Nie jest zapewne możliwe stworzenie takiego systemu nakładania korekt, który zadowoliłby wszystkich beneficjentów jednak należy zbierać doświadczenia z kończącego się okresu programowania i spróbować poprawić niektóre najbardziej kontrowersyjne zapisy taryfikatora. Nadchodzące miesiące będą ku temu doskonałą okazją, powstawać bowiem będą dokumenty dotyczącej okresu 2014-2020.

Zachęcam więc Was do aktywnego komentowania i zgłaszania propozycji, dzięki którym Taryfikator zyskałby bardziej „ludzkie” oblicze. Wasze propozycje będzie można przekazać Ministerstwu Rozwoju Regionalnego w sytuacji, gdy będzie ono prowadziło konsultacje społeczne nowego taryfikatora.


zobacz także:
Taryfikator w funduszach